Giải Nobel Hóa học 2025 vinh danh nghiên cứu cấu trúc phân tử mới
Chiều 8-10 (giờ Hà Nội), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã quyết định trao Giải Nobel Hóa học năm 2025 cho 3 nhà khoa học với nghiên cứu phát triển cấu trúc phân tử mới, có thể ứng dụng trong lưu trữ năng lượng, xử lý môi trường.
3 nhà khoa học Susumu Kitagawa (Đại học Tokyo, Nhật Bản), Richard Robson (Đại học Melbourne, Australia) và Omar M. Yaghi (Đại học California, bang Berkeley, Mỹ) được vinh danh cho công trình về Metal-organic frameworks (MOFs) còn được gọi là Khung kim loại - hữu cơ. Theo thông cáo báo chí của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển tại Stockholm, 3 nhà khoa học đã phát triển một dạng cấu trúc phân tử hoàn toàn mới. Trong cấu trúc này, các ion kim loại đóng vai trò như phần quan trọng nhất được liên kết với nhau bởi các phân tử hữu cơ dài (có nền tảng carbon).
Sự kết hợp giữa các ion kim loại và phân tử hữu cơ này tạo nên các tinh thể có những khoang lớn, cho phép các phân tử tự do đi vào và thoát ra. Những vật liệu xốp như vậy được gọi là Khung kim loại - hữu cơ. "Các Khung kim loại - hữu cơ mang tiềm năng to lớn, mở ra những cơ hội chưa từng có để tạo ra các vật liệu được thiết kế riêng với những chức năng hoàn toàn mới", ông Heiner Linke, Chủ tịch Ủy ban Nobel Hóa học, đánh giá. Các nhà nghiên cứu hiện đã ứng dụng chúng để thu nước từ không khí sa mạc, loại bỏ chất ô nhiễm trong nước, thu thập carbon, lưu trữ năng lượng sạch.
Đây là giải Nobel thứ 3 được công bố của mùa giải Nobel năm nay, sau giải Nobel Vật lý và Nobel Y Sinh. Năm 2024, giải Nobel Hóa học được trao cho 3 nhà khoa học đã sử dụng trí tuệ nhân tạo để "giải mã" hầu hết các loại protein, "công cụ hóa học của sự sống".
B.N
